Wyniki monitoringu 2015-2018

Wyniki 2015-2018 - wszystkie materiały.
Drukuj
E-mail

WYNIKI MONITORINGU 2015-2018

Informacje ogólne

Rok 2015 rozpoczął nowy cykl badań monitoringowych zaplanowany na lata 2015-2018, w odróżnieniu od poprzednich lat, tym razem prowadzony w ramach 3 odrębnych projektów (3 umów): monitoring siedlisk przyrodniczych, monitoring gatunków roślin i monitoring gatunków zwierząt.

Tak jak poprzednio, w cyklu tym wykonywane są powtórzenia badań na założonych wcześniej stanowiskach. Ponadto poszerzono zakres badań o nowe stanowiska i gatunki. Zwiększenie liczby stanowisk monitorowanych wcześniej gatunków ma na celu uzupełnienie informacji o nich. W tym celu: obejmowane są monitoringiem nowo odkryte stanowiska, dodawane są stanowiska z części kraju, gdzie wcześniej monitoring nie był prowadzony, a w niektórych przypadkach uzupełniana jest liczba stanowisk przez zastąpienie monitorowanych wcześniej, na których gatunek wyginął. W latach 2016 -2017 monitoring został również poszerzony o następne gatunki, nie wymienione w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej – najrzadsze i najbardziej zagrożone na terenie Polski, zamieszczone w czerwonych księgach i na czerwonych listach.

Monitoring siedlisk przyrodniczych

W latach 2016-2018 monitorowano 65 typów siedlisk przyrodniczych, na 4006 stanowiskach; 3405 w regionie kontynentalnym i 591 w regionie alpejskim. Spośród monitorowanych siedlisk 5 typów występowało tylko w bioregionie alpejskim, 31 tylko w regionie kontynentalnym, a 29 w obu bioregionach.

Monitorowano siedliska przyrodnicze, z następujących grup:

SIEDLISKA MORSKIE I NADMORSKIE (14 typów):

Kidzina na brzegu morskim
Klify na wybrzeżu Bałtyku
Śródlądowe błotniste solniska z solirodkiem (Salicornion ramosissimae)
Solniska nadmorskie (Glauco-Puccinellietalia część - zbiorowiska nadmorskie)
Śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (Glauco-Puccinellietalia część - zbiorowiska śródlądowe)
Inicjalne stadia nadmorskich wydm białych
Nadmorskie wydmy białe (Elymo-Ammophiletum)
Nadmorskie wydmy szare
Nadmorskie wrzosowiska bażynowe
Nadmorskie wydmy z zaroślami rokitnika
Nadmorskie wydmy z zaroślami wierzby piaskowej
Lasy mieszane i bory na wydmach nadmorskich
Wilgotne zagłębienia międzywydmowe
Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi

SIEDLISKA WODNE I NAWODNE (10 typów):

Jeziora lobeliowe
Brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea
Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea
Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
Zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni)
Zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wierzby)
Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
Zalewane muliste brzegi rzek

SIEDLISKA ZAROŚLOWE (6 typów):

Wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym (Ericion tetralix)
Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
Wysokogórskie borówczyska bażynowe (Empetro-Vaccinietum)
Subalpejskie zarośla wierzbowe wierzby lapońskiej lub śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacae)
Zarośla wisienki stepowej Prunetum fructinosae
Zarośla jałowca pospolitego na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych

SIEDLISKA ŁĄKOWE I MURAWOWE (13 typów):

Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską (Alysso-Sedion)
Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
Murawy galmanowe
Wysokogórskie murawy acidofilne (Juncion trifidi) i bezwapienne wyleżyska śnieżne (Salicion herbaceae)
Nawapienne murawy wysokogórskie (Seslerion tatrae) i wyleżyska śnieżne (Arabidion coeruleae)
Murawy panońskie (Stipo-Festucetalia pallentis)
Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardetalia - płaty bogate florystycznie)
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
Łąki selernicowe (Cnidion dubii)
Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion i Arrhenatherion)
Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)

SIEDLISKA TORFOWISKOWE I ŹRÓDLISKOWE (6 typów):

Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska
Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion
Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumi, Schoenetum nigricantis)
Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati
Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk

SIEDLISKA NASKALNE (6 typów):

Piargi i gołoborza krzemianowe
Piargi i gołoborza wapienne ze zbiorowiskami Papaverion tatrici lub Arabidion alpinae
Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii
Pionierskie murawy na skałach krzemianowych (Arabidopsidion thalianae)

SIEDLISKA LEŚNE (10 typów)

Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagion)
Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
Górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum)
Ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion)
Grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum)
Kwaśne dąbrowy (Quercetea robori-petraeae)
Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie)
Górski bór limbowo-świerkowy (Pino cembrae-Piceetum)
Olsy (Carici elongatae-Alnetum)

Wyniki dotyczące siedlisk, dla których prace ukończono zostały zaprezentowane w zakładce Szczegółowe wyniki dla siedlisk przyrodniczych.

Monitoring gatunków roślin

W latach 2015-2018 monitorowano łącznie 63 gatunki roślin, na ogólną liczbę 75, które w Polsce objęte zostały monitoringiem przyrodniczym. W pierwszym roku monitoringu, jesienią 2015 roku, zbadano 49 stanowisk roślin. W roku 2016 monitoringiem objęto 204 stanowiska, w tym stanowiska gatunków po raz pierwszy włączonych do monitoringu. W roku 2017 liczba monitorowanych stanowisk wyniosła 185, a w ostatnim roku obecnego etapu, tj. w roku 2018 zbadano 138 stanowisk. Łącznie w ciągu całego etapu (lata 2015-2018) zbadano 576 stanowisk roślin. Niektóre z nich, ze względu na wymogi metodyczne, monitowane były dwukrotnie (kaldezja dziewięciornikowata, marsylia czterolistna, sasanka słowacka i włosocień delikatny). Liczba monitorowanych stanowisk była więc większa od wynikającej z umowy na wykonanie monitoringu roślin, ponieważ planowane było zbadanie 554 stanowisk.

W zakończonym cyklu monitoringowym (2015-2018) spośród gatunków objętych monitoringiem 36 (38)¹ to taksony umieszczone w załącznikach II, IV i V do Dyrektywy Siedliskowej, w tym: 1 takson porostów, 5 taksonów mchów, 3 gatunki paproci, 1(3)¹ gatunek widłaków i 26 gatunków roślin kwiatowych. Pozostałe 27 (25)¹ gatunków to rośliny spoza załączników do Dyrektywy Siedliskowej. W ogromnej większości są to taksony w Polsce bardzo rzadkie. Łącznie w latach 2015-2018 monitorowano więc 63 taksony (rodzaje, podrodzaje, gatunki, podgatunki) porostów i roślin.

¹ Po uwzględnieniu widlicza alpejskiego i widlicza Isslera, gatunków które monitorowane są oddzielnie.

Wyniki dotyczące gatunków roślin, dla których prace ukończono zostały zaprezentowane w zakładce Szczegółowe wyniki dla gatunków roślin.

Monitoring gatunków zwierząt

W latach 2015-2016 monitoringiem objęto 44 gatunki zwierząt . Dla 28 gatunków monitoring został zakończony, w tym dla: 5 gatunków chrząszczy 1 gatunku mięczaka, 16 gatunków ryb i minogów oraz 6 gatunków nietoperzy Łącznie, przebadano 1283 stanowisk w tym 688 objętych ochroną w sieci Natura 2000. Większość monitorowanych stanowisk była zlokalizowana w regionie biogeograficznym kontynentalnym (1149 stanowisk), w regionie alpejskim monitorowano 134 stanowiska. Wśród badanych stanowisk 597 było badanych powtórnie i 686 po raz pierwszy.

W sezonie 2017 prace monitoringowe objęły 35 gatunków zwierząt na 1910 stanowiskach, położonych na 168 obszarach Natura 2000. Wśród nich było 537 stanowisk badanych powtórnie i 1373 stanowisk badanych po raz pierwszy. Na stanowiskach monitoringowych płazów monitorowano wszystkie współwystępujące gatunki.

Wśród monitorowanych gatunków były 2 gatunki ważek, 1 gatunek skorupiaka, 4 gatunki chrząszczy, 7 gatunków motyli, 2 gatunki mięczaków, 2 gatunki ryb i minogów, 3 gatunki gadów, 13 gatunków płazów i 1 gatunek ssaka. W przypadku nadobnicy alpejskiej badania obejmowały jedynie ocenę stanu populacji. Prace monitoringowe (terenowe i koordynacyjne) wykonało 109 osób.

Dla 15 gatunków badania prowadzone w roku 2017 były kontynuacją badań z 2016 r. Były to: rak szlachetny, nadobnica alpejska, minóg rzeczny, gniewosz plamisty i 11 gatunków płazów.

W 2017 r. prace monitoringowe w obecnym cyklu monitoringowym (2015-2018) zakończono dla 24 gatunków zwierząt. Natomiast dla pozostałych 12 gatunków badania były kontynuowane w 2018 roku.

W sezonie 2018 prace monitoringowe objęły 23 gatunków zwierząt na 491 stanowiskach, położonych na 142 obszarach Natura 2000. Na stanowiskach monitoringowych płazów górskich monitorowano kumaka górskiego i traszkę karpacką.

Wśród monitorowanych gatunków było 7 gatunków chrząszczy, 9 gatunków motyli, 3 gatunki mięczaków, 2 gatunki płazów, 1 gatunek gada i 1 gatunek ssaka. W przypadku nadobnicy alpejskiej badania obejmowały ocenę stanu populacji.

W 2018 r. prace monitoringowe w obecnym cyklu monitoringowym (2015-2018) zakończono dla 23 gatunków zwierząt.

Wyniki dotyczące gatunków zwierząt, dla których prace ukończono zostały zaprezentowane w zakładce Szczegółowe wyniki dla gatunków zwierząt.

Informacje o wynikach monitoringu kolejnych gatunków i typów siedlisk przyrodniczych będą sukcesywnie prezentowane w miarę ukończenia badań prowadzonych zgodnie z harmonogramem dostępnym w zakładce Zakres monitoringu w latach 2015-2018.